Według szacunkowych danych, jedna na osiem kobiet, mieszkających w krajach rozwiniętych, zachoruje na raka piersi. Jest to najczęstsza złośliwa choroba nowotworowa u kobiet. Ryzyko zachorowania rośnie z wiekiem, zwłaszcza po 50. roku życia. Na zwiększone ryzyko rozwoju choroby wpływa szereg czynników, do których należą:
- obciążenia genetyczne,
- menstruacja przed 12. rokiem życia,
- menopauza po 55. roku życia,
- duża nadwaga w okresie pomenopauzalnym,
- bezdzietność lub pierwsza ciąża po 30. roku życia,
- alkoholizm,
- gęsta tkanka piersi,
- kilkukrotne wystąpienie niezłośliwych zmian w piersi.
Gęsta struktura tkanki piersiowej zwiększa ryzyko zachorowania. Gęstość piersi zmienia się pod wpływem hormonów i genów, które regulują podziały komórkowe. Zmniejsza się wraz z wiekiem i liczbą urodzonych dzieci. Gęstość jest zwiększana przez terapię estrogenowo-progesteronową o kilka procent. Kobiety stosujące hormony powinny regularnie wykonywać mammografię i badanie USG. Każda kobieta musi również przeprowadzać samobadanie piersi, najlepiej raz w miesiącu.
Znaczenie mammografii w profilaktyce nowotworów
Mammograficzne badania przesiewowe pozwalają wykryć nowotwór piersi we wczesnym stadium rozwoju. Podczas mammografii, pierś zostaje prześwietlona promieniami rentgenowskimi, co pozwala na zaobserwowanie zmian niewyczuwalnych i niezauważalnych. Szybkie wykrycie choroby zwiększa szansę przeżycia 5 lat od diagnozy nawet o 90%. Z perspektywy służby zdrowia, znacznie zmniejsza to koszy leczenia. Przesiewowej mammografii (https://salvemedica.pl/uslugi/mammografia) poddaje się kobiety między 50. a 69. rokiem życia, ponieważ ryzyko zachorowania u tych kobiet jest największe, a także badanie przynosi najlepsze efekty. Na badanie przesiewowe nie trzeba posiadać skierowania. U młodych kobiet, mammografia jest mniej skuteczna, ze względu na wysoką gęstość piersi i wynikające z tego trudności w zaobserwowaniu zmian.
Przebieg badania mammograficznego
Mammografia jest badaniem bezbolesnym, któremu może towarzyszyć jedynie dyskomfort, związany z uciskiem piersi. Wykonuje się dwa zdjęcia każdej piersi, co daje ich pełny obraz. Ilość promieniowanie rentgenowskiego jest niewielka i zbliżona do używanej przy prześwietleniu zęba. Czułość badania jest wysoka – ok. 80-90 %, dlatego mammografia jest uznawana za najlepszą metodę profilaktyki raka piersi. Dodatkowo, nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Zaleca się jedynie, aby kobiety miesiączkujące zgłaszały się między 5. a 12. dniem cyklu oraz należy unikać nakładania na górną część ciała kremów i balsamów.
